Zagórska, Aleksandra

Aleksandra Zagórska (1884-1965), działaczka niepodległościowa, żołnierka Legionów, komendantka i inicjatorka Ochotniczej Legii Kobiet, założycielka i prezeska Związku Legionistek Polskich. Urodziła się w Lublinie 24 kwietnia 1884 r. w rodzinie Lubicz-Radzimińskich. W Zamościu w 1894 r. rozpoczęła naukę w progimnazjum, a rok później w gimnazjum w Radomiu. W 1904 podjęła studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wstąpiła do Organizacji Bojowej PPS. Od 1906 r. produkowała materiały wybuchowe i uczestniczyła w zamachach. Dwa lata później została aresztowana i trafiła na Pawiak, lecz dzięki łapówce została zwolniona. Obawiając się ponownego aresztowania, uciekła do Lwowa, gdzie zajęła się przewozem broni i prasy PPS do Królestwa. Od 1911 r. organizowała kobiece drużyny Polskiej Organizacji Wojskowej. Podczas I wojny światowej przy I Brygadzie Legionów Polskich zorganizowała kobiecą służbę wywiadowczą. Brała udział w obronie Lwowa, a w 1918 powołała do życia Ochotniczą Legię Kobiet. Jej syn Jerzy (z pierwszego małżeństwa) zginął podczas walk o Lwów w listopadzie 1918 r. W 1921 r. zrezygnowała z czynnej służby wojskowej w stopniu podpułkownika. W 1928 stworzyła Związek Legionistek Polskich, którego była prezeską do 1939 r. W okresie międzywojennym mieszkała m.in. we Lwowie (jej drugi mąż był lekarzem psychiatrą), potem w Radości pod Warszawą i w Warszawie. Brała udział w obronie Warszawy we wrześniu 1939, w czasie II wojny światowej zajmowała się działalnością konspiracyjną w ramach Konwentu Organizacji Niepodległościowych. Po zakończeniu wojny pod nazwiskiem Aleksandra Bednarz mieszkała w Zakopanem. Otrzymała m.in. odznakę „Orląt" (za obronę Lwowa w latach 1918-1919), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Walecznych, Krzyż Niepodległości z Mieczami, order Polonia Restituta. Zmarła w Warszawie 14 kwietnia 1965 r.